تابلو طلای کتیبه صفوی۱

توضیحات

یکی از ویژگی‌های هنرمندی ایرانی، این بوده و هست که هنر را صرفا با استانداردهای هنری تعریف‌شده‌اش اجرا نمی‌کند و با خلاقیت و هوشمندی، رموز و ظرایفی در آن به‌کار می‌بندد که مفاهیم و ارزش‌های درونی خود را با آن منتقل کند. در این اثر زیبا، که بخش میانی یا انبرک یک طوق عزاداری است و در نگاه اول اسامی مقدس الله، محمد و علی علیهما السلام بر آن نقش بسته، بیشتر دقت کنید. ترکیب تکرارشونده الف الله، دال محمد و لام علی به موازات هم، به ترتیب و هربار قدری کوچکتر در «لله» الله و بعد در «ّ» الله استفاده شده است. جدای از اینکه این تکرار، دلپذیری بصری ایجاد کرده، مانند نوک پیکان، به سوی ذکر «یافتاح» در قسمت سرترنج بالایی اشاره می‌کند. شاید در ورای ذهن هنرمند، این بوده که راه محمد و علی به الله رسیده و او فتاح یا گشاینده درب‌های بسته خواهد شد. از سویی، ترکیب خلاقانه دال محمد و ع علی در خط ثلث اثر، گویی به امتزاج و یکی بودن این دو نور آسمانی اشاره دارد که برگرفته از احادیث متعدد اعتقادی شیعیان است. فرم سرو یا به تعبیری اشک، که اسماء متبرکه در آن جای گرفته‌اند نیز، فرمی بسیار پرکاربرد در طراحی‌های هنری ایرانی شیعی است و از سویی به آزادگی و ایستادگی و از سوی دیگر به ماتم و عزای سیدالشهدا علیه‌السلام اشاره دارد.

اصل این اثر، که اکنون در کلکسیون کریستی لندن نگهداری می‌شود، در دوره صفویه و با تکنیک مشبک فولاد ساخته شده است.